وێستگه نیوز- هه‌ولێر
سەنتەری میترۆ لەبەرنامەی كاركردنیاندا – به هاوكاری رێكخراوی (IMS)ی دانیماركی و (Internews)ی ئەمریكی ،CFI فەرەنسی ، بۆ بەهێزكردنی پێگەی كچان و ژنانی رۆژنامەنوسان و لایەنی یەكسانی جێندەر، هەروەها كاریانكردوە بۆ بەرەنگاربونەوەی هەراسانكردن لەسەر بنەمای جێندەر.
میترۆ بۆ ساڵی 2020 بە هاوكاری IMS لە راپۆرتی ساڵانەیدا باسی ئەو پێشێلكاریانەیان كردووە، كە بە هۆكاری جیاوازی رەگەزەوە، بەرامبەر بە میدیاكارانی ژن ئەنجامدراون.
ئاڤان جاف، سەرنوسەری گۆڤاری ژن و نوێنەری سەنتەری میترۆ لە هەولێر، رۆژی جیهانی ئازادی رۆژنامەنوسی، بەكاتێكی گونجاو دەزانێت بۆ وەستان لەبەردەم بارودۆخی ژنان و كچانی رۆژنامەنوس لە ناو دەزگاكانی راگەیاندن و بەشداری كارای كچان و ژنانی رۆژنامەنوس لەم بوارەدا. هەروەها تیشك دەخاتە سەر بوونی جیاكاری و بێزاركردن لەسەر بنەمای جۆری كۆمەڵایەتی .
وێستگە: چەند ساڵێكە كەمپەینێكتان لە تۆڕی كۆمەڵایەتی هەیە بە ناوی "دەستخۆش". ئەم كەمپەینە هانی ئەو كچ و ژنانە دەدات كە سەركەوتوون لە بوارەكانی كاركردنیاندا. لەم رۆژەدا دەستخۆشی لە كێ دەكەن؟
ئاڤان جاف: لەم رۆژەدا كە جیهان رێز لە میدیاكارانی دەگرێت و رەوشی ئازادی رۆژنامەنوسی هەڵدەسەنگێنێ، ئێمە - وەك سەنتەری میترۆ - رۆڵی گرنگی دەزگاكانی راگەیاندن بە گشتی و میدیای سەربەخۆ بەتایبەتی لە رووبەرووبونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا بەرزدەنرخێنین. بەوان دەڵێین 'دەستخۆش'.
بەو ژنە رۆژنامەنووسانە دەڵێین، 'دەستخۆش' كە لە یەك كاتدا، چەندین ئەرك جێبەجێ دەكەن؛ رووبەرووی چەندین مەترسی دەبنەوە، بەڵام ناوەستن و كاردەكەن. هەموو ئەو بەربەستانە دەشكێنن كە رووبەروویان دەبێتەوە؛ ئازایانە و پیشەییانە كاردەكەن بۆ گەیاندنی زانیاری و هەواڵی نوێ بە وەرگرەكانیان.
وێستگە: ئەمساڵ ئێوە لە راپۆرتی ساڵانەی سەنتەر‌تان، بەشێكتان تەر‌خان كردبوو بۆ دۆخی كچان و ژنانی رۆژنامەنوس لەناو میدیادا؛ گەیشتن بەچی؟
ئاڤان جاف: بەڵی، ڕاپۆرتەكە دوو بەشبوو. بەشێكیان، پەیوەندی به بێزاركردن، توندوتیژی له دژی ژن و كچان لەڕێگەی میدیا، تۆڕەكۆمەڵایەتییەكانەوە؛ بەشەكەی تریان، پەیوەندیان بە ئامادەبوونیانەوە هەیە لەناو دامەزراوەكانی میدیا لە هەرێمی كوردستان. باسمان لەوە كردووە، كە جارێ پاراستنی كچان و ژنانی رۆژنامەنوسان لەناو دامەزراوەكانی میدیادا، ئاڵنگارییەكی سەختە كە رووبەڕووی دەزگای میدیا و رێكخراوی داكۆكیكار دەبێتەوه. پێمان وایە كە سەرباری بوونی كچان و ژنانی رۆژنامەنوسی بەتوانا لەزۆربەی دامەزراوەكاندا، لە دەستەكانی سەركردایەتیكردن و بڕیاردا، هیشتا ژنان لە ناوەندی بڕیاری میدیادا زۆر كەمن؛ سوود لە تواناكانیان وەرناگرن؛ بە ئەنقەست رۆڵیان فەرامۆشكراوە. هاوسەنگی جێندەر لەناو ئەو دامەزراوانەدا لاوازە، بێزاركراون و هەراسانكردنیش لە تۆڕە كۆمەڵایەكاندا، لەولاوە بوەستێت.
وێستگە: لەوەدا كە پەیوەندی كەیسی هەراسنكردنەوە هەیە لەناو دەزگانی میدیادا، ئایا ئێوە سكاڵاتان بەدەست گەیشتووە؟
ئاڤان جاف: ئەم كەیسانە هەستیارن و بە هۆی هەستیاری بابەتەكە، كەیسی هەراسانكردنی ژنان و كچانی میدیاكار، تا ڕادەیه‌كی زۆر بێدەنگی لێكراوە، بەڵام هەوڵی گرنگ هەیە بۆ شكاندنی ئەو بێدەنگییە. گفتوگۆی بەردەوام هەیە بۆ پەردەلادان لەسەر ئەم جۆرە له پێشێلكاری، كە لەسەر بنەمای جێندەر بەرامبەر میدیاكاران و هەڵسەنگاندنی مەترسییەكان و وەستان دژ بەم دیاردەیە. ئێستا لەگەڵ رێكخراوی IMS دەنیماركی، (Internews)ی ئەمریكی، CFI فەرەنسی، كار دەكەین و راوێژ دەكەین بەمەبەستی داڕشتنەوەی پرۆگرامێكی تایبەت بە یەكسانی جێندەری و بەهێزكردنی ژن لە میدیا . بەهێزكردنی ژنان و چەسپاندنی یەكسانی جێندەری هەنگاوێكی هەرە گرنگ دەبن بۆ كەمكردنەوەی كەیسەكانی هەراسانكردن.
وێستگە: ئایا بابەتی ترس لە تۆڵەكردنەوەی خێزان و كۆمەڵگا شكاوە؟ ئایا خاوەن كەیسەكان قسەدەكەن؟
ئاڤان جاف: بەڵی دەستپێشخەری گرنگ هەن لەم بوارەدا. بۆ نموونە ساڵی رابردوو، ئێمە بەردەوام چاودێری چەند كەیسێكمان كردووه؛ نهێنی خاوەن كەیسەكان پارێزراون. گرفتی گەورەی ئەم جۆرە كەیسانە ئەوەیە كە زۆربەی هەرە زۆریان، ئەگەر نەڵێین هەموویان، خاوەنەكانیان ئامادە نین بچنە بنكەیەكی پۆلیس و سكاڵا تۆمار بكەن. ئێمەش بە پیشەیی و وردییەوە كار لەسەر ئەو دۆسییە دەكەین، چونكە هێشتا كاركردنی ژن لە نێو میدیادا، هەروا ئاسان نییە، نەبووتە كار و پیشەییەكی ئاسایی و كلتوور.
وێستگە: چۆن دەڕواننه بابەتی هاوسەنگی جێندەر لەناو دامەزراوەكانی راگەیاندن بە گشتی؟
ئاڤان جاف: هەندێ تویژینەوە لەم بارەیەوە كراون، كە لەلایەك مرۆ هەست بە دڵخۆشی ئەكات، كە ئەم هەموو كچ و ژنە رۆژنامەنوس، بێژەر و پەیامنێر، ئامادەكاری بەرنامە، وێنەگر و تەكنیكارن لە میدیادا كار دەكەن. لەلایەكی تریشەوە، مایەی نیگەرانییە، كە سەرباری بوونی كچان و ژنی رۆژنامەنوسی بەتوانا و پیشەمەند، لە زۆربەی دامەزراوەكانی میدیادا، لە دەستەی سەركردایەتیكردن و بڕیارداندان، بەڵام سود لە تواناكانیان وەرناگرن و بە ئەنقەست رۆڵیان فەرامۆشكراوە. هاوسەنگی جێندەر لەناو ئەو دامەزراوەكان لاوازە. تەنانەت لە گرێبەستی كاركردنیشدا، ئەو جیاكارییە رەنگی داوەتەوە، بەردەوام نەبوون و نەگەشتنی ژن بە پلەی باڵا و بەرپرسیارێتی یەكەم لە دامەزراوەی میدیادا، بۆ خۆی گرفتێكی گەورەیە.
وێستگە: ئەی دەركەوتن و نموونەی دڵخۆشكەر هەیە؟
ئاڤان جاف: لە هەندێك كەناڵی میدیادا، دڵخۆشكەرن. ژنان هەم لە پۆستی باڵا و هەم لە بەرنامەی سیاسیدا دیارن. ئەو كەناڵانە هەلیان بۆ رەخساندوون، بەڵام وەك پێویست رەچاوی یەكسانی جێندەریان تێدا نەكراوە. لەگەڵ ئەوەی پەیامی ژنان و پیاوانی میدیاكار، بەجیاوازی جێندەر، گۆڕانكاریان بەسەردا نایەت و یەك پەیامی میدیایین و ئامانجیش گواستنەوەی راستیەكانە بۆ خەڵك، بەڵام لە زۆر حاڵەتدا، لە دابەشكردنی بەرنامەی میدیادا، ژنانی رۆژنامەنوس، لە بەشی هەمەرەنگدا ئەركیان پێدەسپێردرێت، رۆڵیان لاوەكیە. هەرچی بەرنامەی سیاسیە بۆ رۆژنامەنوسی پیاو لاخراوە. ژنی رۆژنامەنووس وە ك ئەستێرە دەرناكەوێت.
وێستگە: چۆن تەماشای دیاردەی بێزاركراون و هەراسانكردن لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان دەكەن؟
ئاڤان جاف: گوتاری رقوكینە لەناو تۆرە كۆمەڵایەتییەكان، هەراسانكردنی چالاكوانی بوارەكانی مافی مرڤ و ژنان و رۆژنامەنوس دیاردەیەكی جیهانییە. رۆژانە لە هەرێمی كوردستاندا، بە هۆی دەمارگیری حزبییەوە، سەدان پۆست دەبینین، كە پڕن لە سوكایەتی و گوتاری رقوكینە بەرامبەر یەكتر و رای جیاواز و ژنانی رۆژنامەنوس و چالاكوان و سیاسیەكان بە تایبەتی. بەداخەوە، پاشەكشەی زۆری ژن لە بوارە مەدەنییەكاندا، بە ئاشكرا هەست پێدەكرێت، بەتایبەت كە هیچ سنورێك بۆ ناوزڕاندن و شكاندنی شكۆی كەسایەتی ژن نەماوەتەوە.
وێستگە: خۆتان یەكێك بوون لەو كەسانەی لە تۆرە كۆمەڵایەتییەكان سوكایەتیت پێكرا؛ چۆن بەرەنگاری بوونەوە؟
ئاڤان جاف: بەڵی ناوبەناو ئێمەش دەخرێینە ناو لیستی ئەو كەسانەی سوكایەتییان پێدەكرێت. دیارە ئەم جۆرە پەلاماردانە، پەیوەندە بە كاریگەری كەسی پەلاماردراوەوە. بۆیە پەنا بۆ ناشیرینكردنی دەبرێت. ئەمە جێی سەرسوڕمان نیە. تا ئێستا، فەرهەنگی پیاوسالاری زاڵە بەسەر كۆمەڵگای كوردستاندا. دەركەوتنی ژنان و كچانی رۆژنامەنوس یان چالاكوان و داكۆكیكارانی مافی مرۆڤ، لەم سیستمە پیاوسالاریەدا، بە هەڕەشە دادەنرێ. بەردەوامیم وەڵامە بۆ ئەوەی بەرەنگاری دواكەوتوویی و ئەو هەوڵانە دەبمەوە كە دەیەوێت ژن دەنگی نەبێت.
وێستگە: ئەمساڵ رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، چۆن باسی كێشەكانی رۆژنامەنوسان بە گشتی و میدیاكارانی ژن دەكەن؟
ئاڤان جاف: لەسەر ئاستی ژنان باس لە ناهاوسەنگی جیندەر دەكرێت لە زۆر بواردا. بۆ نمونە، ناهاوسەنگی لە پێگەكانی بریارداندا، لە ژووری هەواڵدا، لە بەرنامەكاندا، لە گرێبەستی كاركردندا. كەچی زۆربەی ژوورەكانی ئارایشتكردن، ژنان سەرپەرشتی دەكەن. ئێمە ناتوانین باس لە ئازادی رۆژنامەنوسی بكەین، بەبێ ئامادەبوونی قەڵەم و دەنگی و رەنگی ژنان و كچان لە دامەزراوەكانماندا.
وێستگە: ئایا ئەو ئامادەبوونە هەیە؟
ئاڤان جاف: بە ناهاوسەنگی هەیە. ئێوە لە كاتی هەڵبژاردن بڕوانن! لەو هەموو رووداوە جۆراجۆرەدا، كە بەسەر ئەم وڵاتەدا دێت - هەر لە قەیرانی جۆراجۆرەوە تا دەگاتە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا - چەند پسپۆری ژن دێتە سەر شاشەكان! وەڵامەكە روونە. گرفت لە نەبوون یان كەمی پسپۆری ژندا نیە، لە هەموو بوارەكانی ژیاندا – وەك سیاسەت زانست كۆمەڵایەتی و تەنانەت پسپۆرییە وردەكانیش. گرفت لەوەدایە كە ژن لە ناوەندی بڕیاری میدیادا نیە، ئەم بۆشاییە رەنگیداوەتەوە لە بەرنامە و پلانی ستراتیژییەتی كەناڵەكە.
گۆڤاری ژن لە ماوەی كاركردنی دەیان ژن-ی پسپۆر لە بواری جیاجیا بەسەركردۆتەوە كە هیچ میدیاییەك لای لێنەكردوونەتەوە، هەبوونی ژنی پسپۆر و شارەزا لە بواری زۆر هەستیار و گرنگ جێگەی خۆشحاڵیە بەڵام میدیا لە كوردستان بەشداری پێنەكردوون لە بەرنامە و تەوەرەكانیان.
وێستگە: داواتان لە دامەزراوەكانی میدیا چیە؟
ئاڤان جاف: میدیا لەسەردەمی جیهانگیریدا، وێستگەیەكی گرنگە بۆ خزمەتكردن بە خەڵك؛ دەتوانێ ببێتە سەرچاوەیەكی زۆر بەهێز بۆ هۆشیاركردنەوە و گۆڕینی رای گشتی بەرامبەر بە زۆر دیاردە و دەردی كوشندەی كۆمەڵگە. بۆیە گرنگە میدیا بەوپەڕی راستگۆیی كار بۆ گەیاندنی دەنگی خەڵك بكات. پەیامی میدیا پەیامی خۆشەویستی و یەكتر ویستی بێت؛ كار لەسەر دامەزراندنی خێزانی تەندروست و بەهێزكردنی پێگەی ژن بكات؛ دووربكەوێتەوە لە لاسایكردنەوەی كوێرانە. بینەر و وەرگری كورد پەیامی خۆشەویستی پێویستە؛ تاقەتی چووە لە بەرنامەی دووبارە.
وێستگە: چی بكەین بۆ ئەوەی میدیا ئەو رۆڵە ببینێت، كە ئێوە ئامانجتانە؟
ئاڤان جاف: پشتبەستن بە كەسانی پسپۆر و شارەزا لە دامەزراوەی میدیادا، بەشداریكردنی شارەزایانی دەروونی، كۆمەڵایەتی و یاسایی زۆر گرنگن. وەرگر شایەنی ئەوەیە پەیامی دروست و زانیاری دروستی پێ بگات؛ نەك بە پێچەوانەكەی، كە رۆژانە بەشێكی زۆر لە خەڵك گلەیی لە كەناڵەكان دەكەن، بەوەی بۆتە سەرچاوەی تووندوتیژی و پچڕانی شیرازەی خێزان.
وێستگە: دوا پەیام و قسەتان چییە؟
ئاڤان جاف: دامەزراوە و دەزگاكانی میدیا گرنگی بدەن بە چیرۆكی سەركەوتنی ژن لە بوارە جیاوازەكان، بەرنامەی تایبەتیان بۆ ئەنجام بدەن، هاوكاری كەمپەین و هەڵمەتە هۆشیارییەكانی كۆمەڵگە بن، وێنەی خۆشەویتسی و جوانی خێزانی كورد نیشان بدەن، پرسی ژن و یەكسانی تێكەڵ بە سیاسەتی دامەزراوەكەتان مەكەن، دەنگ و رەنگە جیاوازەكان وەك خۆی نیشان بدەن. دەخوازین هاوكار بین لە بەهێزكردنی رۆڵی میدیا تا هاوكار بێت لە پرۆسەی گەشەپێدان فراوانكردنی ئازادی و دیموكراسی.
ئاڤان جاف: گوتاری رقوكینە لەناو تۆرە كۆمەڵایەتییەكان، هەراسانكردنی چالاكوانی بوارەكانی مافی مرڤ و ژنان و رۆژنامەنوس دیاردەیەكی جیهانییە. رۆژانە لە هەرێمی كوردستاندا، بە هۆی دەمارگیری حزبییەوە، سەدان پۆست دەبینین، كە پڕن لە سوكایەتی و گوتاری رقوكینە بەرامبەر یەكتر و رای جیاواز و ژنانی رۆژنامەنوس و چالاكوان و سیاسیەكان بە تایبەتی. بەداخەوە، پاشەكشەی زۆری ژن لە بوارە مەدەنییەكاندا، بە ئاشكرا هەست پێدەكرێت، بەتایبەت كە هیچ سنورێك بۆ ناوزڕاندن و شكاندنی شكۆی كەسایەتی ژن نەماوەتەوە.
وێستگە: خۆتان یەكێك بوون لەو كەسانەی لە تۆرە كۆمەڵایەتییەكان سوكایەتیت پێكرا؛ چۆن بەرەنگاری بوونەوە؟
ئاڤان جاف: بەڵی ناوبەناو ئێمەش دەخرێینە ناو لیستی ئەو كەسانەی سوكایەتییان پێدەكرێت. دیارە ئەم جۆرە پەلاماردانە، پەیوەندە بە كاریگەری كەسی پەلاماردراوەوە. بۆیە پەنا بۆ ناشیرینكردنی دەبرێت. ئەمە جێی سەرسوڕمان نیە. تا ئێستا، فەرهەنگی پیاوسالاری زاڵە بەسەر كۆمەڵگای كوردستاندا. دەركەوتنی ژنان و كچانی رۆژنامەنوس یان چالاكوان و داكۆكیكارانی مافی مرۆڤ، لەم سیستمە پیاوسالاریەدا، بە هەڕەشە دادەنرێ. بەردەوامیم وەڵامە بۆ ئەوەی بەرەنگاری دواكەوتوویی و ئەو هەوڵانە دەبمەوە كە دەیەوێت ژن دەنگی نەبێت.
وێستگە: ئەمساڵ رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، چۆن باسی كێشەكانی رۆژنامەنوسان بە گشتی و میدیاكارانی ژن دەكەن؟
ئاڤان جاف: لەسەر ئاستی ژنان باس لە ناهاوسەنگی جیندەر دەكرێت لە زۆر بواردا. بۆ نمونە، ناهاوسەنگی لە پێگەكانی بریارداندا، لە ژووری هەواڵدا، لە بەرنامەكاندا، لە گرێبەستی كاركردندا. كەچی زۆربەی ژوورەكانی ئارایشتكردن، ژنان سەرپەرشتی دەكەن. ئێمە ناتوانین باس لە ئازادی رۆژنامەنوسی بكەین، بەبێ ئامادەبوونی قەڵەم و دەنگی و رەنگی ژنان و كچان لە دامەزراوەكانماندا.
وێستگە: ئایا ئەو ئامادەبوونە هەیە؟
ئاڤان جاف: بە ناهاوسەنگی هەیە. ئێوە لە كاتی هەڵبژاردن بڕوانن! لەو هەموو رووداوە جۆراجۆرەدا، كە بەسەر ئەم وڵاتەدا دێت - هەر لە قەیرانی جۆراجۆرەوە تا دەگاتە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا - چەند پسپۆری ژن دێتە سەر شاشەكان! وەڵامەكە روونە. گرفت لە نەبوون یان كەمی پسپۆری ژندا نیە، لە هەموو بوارەكانی ژیاندا – وەك سیاسەت زانست كۆمەڵایەتی و تەنانەت پسپۆرییە وردەكانیش. گرفت لەوەدایە كە ژن لە ناوەندی بڕیاری میدیادا نیە، ئەم بۆشاییە رەنگیداوەتەوە لە بەرنامە و پلانی ستراتیژییەتی كەناڵەكە.
گۆڤاری ژن لە ماوەی كاركردنی دەیان ژن-ی پسپۆر لە بواری جیاجیا بەسەركردۆتەوە كە هیچ میدیاییەك لای لێنەكردوونەتەوە، هەبوونی ژنی پسپۆر و شارەزا لە بواری زۆر هەستیار و گرنگ جێگەی خۆشحاڵیە بەڵام میدیا لە كوردستان بەشداری پێنەكردوون لە بەرنامە و تەوەرەكانیان.
وێستگە: داواتان لە دامەزراوەكانی میدیا چیە؟
ئاڤان جاف: گوتاری رقوكینە لەناو تۆرە كۆمەڵایەتییەكان، هەراسانكردنی چالاكوانی بوارەكانی مافی مرڤ و ژنان و رۆژنامەنوس دیاردەیەكی جیهانییە. رۆژانە لە هەرێمی كوردستاندا، بە هۆی دەمارگیری حزبییەوە، سەدان پۆست دەبینین، كە پڕن لە سوكایەتی و گوتاری رقوكینە بەرامبەر یەكتر و رای جیاواز و ژنانی رۆژنامەنوس و چالاكوان و سیاسیەكان بە تایبەتی. بەداخەوە، پاشەكشەی زۆری ژن لە بوارە مەدەنییەكاندا، بە ئاشكرا هەست پێدەكرێت، بەتایبەت كە هیچ سنورێك بۆ ناوزڕاندن و شكاندنی شكۆی كەسایەتی ژن نەماوەتەوە.
وێستگە: خۆتان یەكێك بوون لەو كەسانەی لە تۆرە كۆمەڵایەتییەكان سوكایەتیت پێكرا؛ چۆن بەرەنگاری بوونەوە؟
ئاڤان جاف: بەڵی ناوبەناو ئێمەش دەخرێینە ناو لیستی ئەو كەسانەی سوكایەتییان پێدەكرێت. دیارە ئەم جۆرە پەلاماردانە، پەیوەندە بە كاریگەری كەسی پەلاماردراوەوە. بۆیە پەنا بۆ ناشیرینكردنی دەبرێت. ئەمە جێی سەرسوڕمان نیە. تا ئێستا، فەرهەنگی پیاوسالاری زاڵە بەسەر كۆمەڵگای كوردستاندا. دەركەوتنی ژنان و كچانی رۆژنامەنوس یان چالاكوان و داكۆكیكارانی مافی مرۆڤ، لەم سیستمە پیاوسالاریەدا، بە هەڕەشە دادەنرێ. بەردەوامیم وەڵامە بۆ ئەوەی بەرەنگاری دواكەوتوویی و ئەو هەوڵانە دەبمەوە كە دەیەوێت ژن دەنگی نەبێت.
وێستگە: ئەمساڵ رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، چۆن باسی كێشەكانی رۆژنامەنوسان بە گشتی و میدیاكارانی ژن دەكەن؟
ئاڤان جاف: لەسەر ئاستی ژنان باس لە ناهاوسەنگی جیندەر دەكرێت لە زۆر بواردا. بۆ نمونە، ناهاوسەنگی لە پێگەكانی بریارداندا، لە ژووری هەواڵدا، لە بەرنامەكاندا، لە گرێبەستی كاركردندا. كەچی زۆربەی ژوورەكانی ئارایشتكردن، ژنان سەرپەرشتی دەكەن. ئێمە ناتوانین باس لە ئازادی رۆژنامەنوسی بكەین، بەبێ ئامادەبوونی قەڵەم و دەنگی و رەنگی ژنان و كچان لە دامەزراوەكانماندا.
وێستگە: ئایا ئەو ئامادەبوونە هەیە؟
ئاڤان جاف: بە ناهاوسەنگی هەیە. ئێوە لە كاتی هەڵبژاردن بڕوانن! لەو هەموو رووداوە جۆراجۆرەدا، كە بەسەر ئەم وڵاتەدا دێت - هەر لە قەیرانی جۆراجۆرەوە تا دەگاتە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا - چەند پسپۆری ژن دێتە سەر شاشەكان! وەڵامەكە روونە. گرفت لە نەبوون یان كەمی پسپۆری ژندا نیە، لە هەموو بوارەكانی ژیاندا – وەك سیاسەت زانست كۆمەڵایەتی و تەنانەت پسپۆرییە وردەكانیش. گرفت لەوەدایە كە ژن لە ناوەندی بڕیاری میدیادا نیە، ئەم بۆشاییە رەنگیداوەتەوە لە بەرنامە و پلانی ستراتیژییەتی كەناڵەكە.
گۆڤاری ژن لە ماوەی كاركردنی دەیان ژن-ی پسپۆر لە بواری جیاجیا بەسەركردۆتەوە كە هیچ میدیاییەك لای لێنەكردوونەتەوە، هەبوونی ژنی پسپۆر و شارەزا لە بواری زۆر هەستیار و گرنگ جێگەی خۆشحاڵیە بەڵام میدیا لە كوردستان بەشداری پێنەكردوون لە بەرنامە و تەوەرەكانیان.
وێستگە: داواتان لە دامەزراوەكانی میدیا چیە؟