زانیار ماتاپور هاوڵاتییەکی نەرویجییە بەڕەگەز کوردە، بەرەبەیانی شەمە ٢٥ نیسان، لە سەنتەری ئۆسلۆ، لە ئەنجامی دەستڕێژی گولە لە دوو کلاپی هاوڕەگەزخوازان، دوو کەسی کوشت و نۆزدە کەسیتری بریندار کرد.
زانیار میتاپور بەر لەسی و یەک ساڵ، لەگەڵ خێزانەکەی لە نەرویج مافی پەنابەرییان وەرگرتووە.
دوای هەشت ساڵ لە نەرویج، لە دوو خولی دادگایی بەرایی و تێهەڵجوونەوە، یەکەمین سزای زیندانی بەسەردا دەسەپەێنرێت.
مێژووی لێکۆڵینەوەکانی پۆلیس و دەزگای ئاسایشی نەرویج و خولە دادگاییەکان لەگەڵ زانیار، لە ساڵەکانی ٢٠١٣ و ٢٠١٥ و ٢٠١٦ و ٢٠١٩ و ٢٠٢٠ و ٢٠٢١ و ٢٠٢٢ مێژوویەکی پڕ بەڵگە و هۆکارە. بەڵگەکان بریتین لەبەکارهێنانی توندو تیژ و چەک و بازرگانیکردن بە مادە هۆشبەرەکان، تا تاوانی کوشتنی دوو کەس و بریندارکردنی نۆزدە کەسی تر، هۆکارەکانیش بێجگە لە توندوتیژی و کاری نایاسایی، پەیوەندیان بە باری دەروونی زانیار و فکری توندڕەویی ئیسلامییەوە هەیە.
دوای ئەوەی پۆلیس ڕایگەیاند بکوژی ڕووداوەکەی ئۆسلۆ کوردە، دەیان نوسەرو چالاکوانی کورد لە سۆسیال میدیا، بەتایبەت لە وڵاتەکانی نەرویج و سوید و بەریتانیا و فینلەندا و هۆڵەندا ..تاد. دژ بە تاوانەکە هەڵوێست و هاوسۆزی خۆیان لەگەڵ مافی هاوڕەگەزخوازان دەربڕی.
لە پەنا سەرکۆنەکردنی تاوانەکە، بەشێکی بەرچاو لەو نوسەر وچالاکوانانە، ڕەخنەکانیان ئاڕاستەی کلتوری پەروەردەیی کوردی و نەبوونی تۆلێرانس و یەکترقبەڵکردن کرد.
لە ڕاستیدا کورد لە هەندەران، بەتایبەت لە سکاندناڤیا، نە هێندە خراپە بەو جۆرە بەقەڵەمی ڕۆڵەکانی خۆی ڕەش بکرێت، نە هێندەش پێشکەوتوو کراوەیە ستایشی زۆر بکرێت.
گەر کوردانی سوید و نەوریج وەک نموونە وەربگرین، دەبینین لە سوید حەوت پەرلەمانتاری بەڕەگەز کورد نوێنەرایەتی گەلی سوید و ڕەوەندی کوردی سویدی دەکەن، کە دیارترینیان خانمە پەرلەمانتاری سەربەخۆ ئامینە کاکە باوەیە.
لە سوید یەکێک لە چالاکترین گروپەکانی فێستڤاڵی هاوڕەگەزخوازان کە بە (پراید ) ناسراوە، گروپێکی کوردییە کە هەموو ساڵێک بە گۆرانی‌و بەرگ و هەڵپەرکێی کوردییەوە بەشدار دەبن.
لە نەرویج دوو پەرلەمانتاری بەڕەگەز کورد هەن، چەندین دەستەی خوێندکارانی زانکۆکان هەن، مامۆستای زانکۆ بە پلەی پروفسۆر هەیە. لە ناو پارتە سیاسییە نەرویجییەکاندا دەیان چالاکوانی کورد هەن کە ڕاستەوخۆ لەگەڵ سەرکرایەتی پارتە نەرویجییەکاندا کار دەکەن.
ساڵی ٢٠١١ تیرۆریستی ڕاستڕەو، ئاندێرس بهێمین برەیڤک، ٧٧ گەنجی چالاکی پارتی کڕێکارانی نەرویجی تیرۆرکرد، دوان لە قوربانییەکان، دوو کچە کوردی باشوور و باکووری کوردستان بوون.
کورد لە هەردوو وڵاتی سوید و نەرویج، بە شێوەیەکی گشتی تێکەڵ بە هەردوو کۆمەڵگاکە بووە، هەمانکات شوناسی کوردبوونی خۆی پاراستووە.
ئەوەی هانیدام ئەم بابەتە بنوسم دوو هۆکاری شاراوەن کە تائێستا تێشکیان نەخراوەتە سەر:
یەکەم: ئایا بۆ لم جۆرە ڕووداوانەدا ناوی کورد دەهێنرێت، لەکاتێکدا ئێمە لە سویدو نەرویج، وەک ئێرانی و عیراقی و تورکی و سوری ناونوس دەکرێین؟
ئایا ئەگەر تاوانکارێکی بەڕەگەز تورک یان فارس، تاوانێک ئەنجام بدات، میدیاکانی سوید و نەرویج، وەک تورک و فارس ناویان دێنن، یان وەک خەڵکی تورکیا و خەڵکی ئێران دەیانناسێنن! بێگومان وەک ئێرانی و تورکی ناویان دێنن، نەک وەک فارس و تورک.
حکومەتی هەرێم تا ئێستا نەیتوانیوە لە هەندەران خاوەندارییەتی لەگەلی کورد بکات، لەکاتێکدا بەگوێرەی دەستووری عێراقی، هەرێمی کوردستان دەتوانێت نوسینگەی تایبەتی خۆی لەهەموو باڵێۆزخانەکای عێراق هەبێت.
بەشێکیتر ئەم پرسە پەیوەندی بە پەرشوبڵاوی ڕەوەندی کورد و نەبوونی لۆبییەکی کوردی ڕێکخراوەوە هەیە، کە توانای دواندنی میدیا و دەزگا حکومییەکانی سوید و نەرویجی هەبێت.
دووەم: ئایا ئێمەی کورد ڕێز لە مافی هاوڕەگەزخوازان دەگرین؟
ئایا حکومەتی هەرێم و دەزگا پەروەردەیی و ڕۆشنبیرییەکان، هیچ پرۆژەیەکەیان بۆ پێکەوەژیان و قبوڵکردنی جیاوازییەکان هەیە؟
ئایا هیچ حیزبێکی سیاسی کوردی لە هەر چوارپارچەی کوردستان (بێجگە لە هەدەپ ـ تورکیا) لەکارنامەی سیاسی و ستراجیدی خۆیدا، مافی هاوڕەگەزخوازانای بە فەرمی ناساندووە؟
ئایا ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی و میدیا ئەهلییەکان وەک پێویست، مافی هاوڕەگەزخوازانیان لەبەرچاو گرتووە؟