راگه‌هاندن وه‌ك ئامرازه‌ك رۆله‌كێ گرنگ دبینیت دهه‌می كه‌رت وبیاڤان دا ژبه‌ركو كارتێكرنه‌كا راسته‌وخۆ لسه‌ر وه‌رگری هه‌یه، وه‌ك پره‌كا په‌یوە‌ندیێ دناڤبه‌را خه‌لكی وده‌ستهه‌لاتێ دا وگه‌له‌ك جاران ژبه‌ر هێزا وێ یاسا هاتینه دانان و گهورین، له‌ورا دبێژنێ ده‌ستهه‌لاتا چوارێ، هه‌لبه‌ت قوناغ بۆ قوناغێ كارتێكرنا وێ جیاوازبوویه و لسه‌رده‌مێ نها وته‌كنه‌لۆژیا بله‌ز دا ئێكجار رۆله‌كێ ئه‌كتیفتر گێرایه به‌لكو بشێوه‌كێ بله‌زتر دگه‌هیته به‌ر ده‌ستێ هه‌ر كه‌سه‌كی كو ب رێ یا موبایللا خۆ دشێت مه‌سج وپەیامان بگه‌هینیت، لێ رولێ راگه‌هاندنا كلاسیك ناهێته بشتگوهڤەهاڤێتن، ژبه‌ر كو ئه‌و بنیاته بۆ یا سه‌رده‌م.
هه‌كه به‌حسێ رولێ راگه‌هاندنێ د پێشڤه‌برن وپێگه‌هاندن و راهێنانا ژنان دا بكه‌ین هه‌ر ئێكجار رولێ وێ ناهێته ژبیركرن، چونكی مل ب ملێ حكومه‌تێ وجڤاكێ سڤیل شیا دیتنا خه‌لكی بۆ ماف و داخازی وهه‌بوونا ژنێ بگهوریت وخالێن باش یێن پشكداریا ژنێ دهه‌می بیاڤان دا دیار بكه‌ت ب تایبه‌ت دجڤاكه‌كی وه‌ك جڤاكێ كو پر بوویه ژ نشیڤی و ئه‌ڤرازیا، بێ گومان ژنێ دهه‌می قوناغێن جڤاكێ مه تێدا ده‌رباز بووی رول هه‌بوویه ودیسان چه‌ندین نموونێن سه‌ركه‌فتی پیشانداینه هه‌ر ژ ده‌مێ شۆره‌شێ كو ژن مالخا مالا خۆ بوویه و سه‌ركردایه‌تیا خێزانا خۆ ده‌می هه‌ڤژینێ وێ پێشمه‌رگه ژبلی پشكداریا وێ دشوره‌شێ بخۆ دا.
ده‌مێ به‌حسی قوناغا ئازادیێ بكه‌ین ئێكسه‌ر دێ سه‌رهلدانا سالا 1991 هێته بیرا مه كو قوناغه‌كا زێرین بۆ پشكداریا ژنێ دئاڤاكرنا جڤاكی دا ودام وده‌زگه‌هێن حكومه‌تێ پركرن ژ هه‌بوونا خۆ بتایبه‌ت دهنده‌ك كه‌رتا وه‌كی په‌روه‌رده وساخله‌میێ دا وهه‌ر ل وی ده‌می دا هنده‌ك كه‌رتێن په‌یدا بوون كو یا پر بوو ژ ئاسته‌نگان ژبۆ پشكداریا ژنێ د وی بیاڤی دا ئه‌و ژی بیاڤێ راگه‌هاندن وجڤاكێ سڤیل وسیاسه‌تێ دا ئانكو یا بزه‌حمه‌ت بوو خێزان وجڤاك رازی بیت لسه‌ر كاركرنا ژنان د ڤان بیاڤان دا و بتایبه‌ت دبوراێ میدیایێ دا وه‌ك تێله‌فزیون ورادیۆ وچاپه‌مه‌نیا دا كو كاره‌ك بوو پتریا وێ د ده‌مێ شه‌ڤێ دا بوو، به‌لێ ژن درژد بوون لسه‌ر به‌رده‌وامی وسه‌لماندنا هه‌بوونا خۆ دڤی كه‌رتی دا تا كو شیاین وان ئاسته‌نگان بشكێنن ودیتنا جڤاكی وخێزانێ بگهورن ونهو چه‌ندین ژن بووینه ستێر دڤی بیاڤی دا وئه‌ف چه‌نده یا بساناهی نه‌بوو.
پشتی سالا 2003 وشه‌رێ ئازادیا عیراڤێ پتر ده‌لیڤه بۆ ژنان خوش بوو، پتر گه‌شێ د بیاڤی راگه‌هاندنێ وچه‌ندین بیاڤێن دی بكه‌ت ژبه‌ركو ده‌رگه‌هێن كوردستانێ بۆ جیهانێ هاتنه ڤه‌كرن و ژماره‌كا باش یا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ هاتنه ڤه‌كرن وچه‌ندین نڤیسینگه‌هێن كه‌نالێن جیهانی ل كوردستانێ ڤه‌بوون ودیسان ژماره‌كا باش یا كونسلخانان ل هه‌ولێرا پایته‌خت بنه‌جهبوون وئێدی هاته دیار كرن كو هه‌ر جڤاكه‌كێ دیموكراسی وسه‌ركه‌فتی ب پشكداریا ژنێ پتر گه‌شه دكه‌ت وپشتی ب یاسا پشكداریا ژنێ ب رێژا 30% د ده‌ستهه‌لاتا ته‌شریعی دا هاتیه په‌سه‌ندكرن وئه‌و رولێ گرنگ یێ ژن دگێریتن دخزمه‌تكرنا خه‌لكی دا بووچوون هاتنه گهورین تا كو گه‌هشتیه وی راده‌ی دڤان هه‌لبژارتنێن ڤێ دویماهیێ دا چه‌ندین ژنا هه‌ڤركیا زه‌لامان كریه بیێ كوتا بده‌ستڤه‌ئینانا كورسیان دا ولایه‌نێن سیاسی گه‌هشتنه وێ بریارێ نه بتنێ د ده‌ستهه‌لاتا ته‌شریعی گرنگه ژن بگه‌هیته جهێ بریاری به‌لكی دناڤا ئورگانێن وێ وده‌ستهه‌لاتا ته‌نفیزی دا ئێدی ده‌لیڤه بۆ خوش بوویه رولێ خو بگێریت وبێی پشكداریا وان جڤاك وراگه‌هاندن وجڤاكێ سڤیل ره‌خنێ ل وان دگریت وبوویه نه‌ریته‌ك كو دهه‌می سازیێن حكومه‌تێ وئورگانێن حزبی وسه‌ندیكا وئێكه‌تیا پشكدار بن وئه‌ڤ هه‌می دزڤریت بۆ رولێ راگه‌هاندنێ د دیاركرنا وێنه‌كێ جوان و یێ سه‌ركه‌فتی بۆ ژنێن خه‌باتكه‌ر.
ل پتریا وه‌لاتان ژنان ئاسته‌نگ هەنە تا شیاین هه‌بوونا خۆ بسه‌لمینن ژبه‌رهندێ چه‌ندین په‌یماننامە هاتنه راگه‌هاندن، دیسان سالانه كونفرانس وكونگره بو پشته‌ڤانیا ماف وداخازیێن دهێنه به‌ستن وگه‌له‌ك رێكخراوێن لۆكال وجیهانی وحكومه‌تان پروژێ شیاندنا ژنان راگه‌هاند وكار لسه‌ر كر بۆ هندێ پشكداریا ژنان نه بتنێ پركرنا كورسیان بیتن، به‌لكی شیانێن رێڤه‌برن وسه‌ركردایه‌تیێ هه‌بن وئه‌ڤ پێنگاڤه ژ وه‌لاته‌كی بو وه‌لاته‌كی د جیاواز بوون لێ ل پتریا وان سه‌ركه‌فتن ئینایه.
راگه‌هاننێ د پروژێ شیاندنا ژنان دا گێرایه د دانه‌نیساسینا خالێن باش یێن پشكداریا ژنێ ومافێ وێ دهه‌می بیاڤان و شیایه ژن و زه‌لامان بكه‌ته ئێك بووچوون كو ئیدی جڤاك ب ره‌گه‌زه‌كی ب تنێ ئاڤا نابیت و بوویه ئه‌گه‌ر كو زه‌لام ژی داخازا مافێ ژنان بكه‌ن و ئه‌ڤەیه خالا سه‌ركه‌فتنێ تا گه‌هشتیه وی راده‌ی نه بتنێ رێكخراوێن مه‌ده‌نی ڤی رولی ب بینن، به‌لكی حكومه‌ت ولایه‌نێن سیاسی ژی ب دامه‌زراندنا ژمارەكا سازیان كو گرنگیێ ب هه‌بوون وپێگه‌هاندنا ژنان دا بكه‌ن.
ل كوردستانێ ژماره‌كا قونسلخانا هه‌نه كو هه‌ر ئێك ژوان پلان و دیتنا خۆ یا كاری یا تایبه‌ت هه‌یه وئه‌ڤ چه‌نده ده‌رگه‌هه‌كه بو دانه‌نیاسینا ژنێن كوردستانێ بۆ جیهانێ، ل ڤێرێ من دڤێت به‌حسا قونسلخانا گشتی یا وه‌لاتێ ئیماراتێ ل هه‌ولێرێ بكه‌م كو ب شێوه‌كێ به‌رچاڤ وپلانه‌كا رێك وپێك ورێكخستی گرنگی ب بابه‌تێ شیاندنا ژنان دا كو وه‌لاتێ ئیمارات پێنگاڤێن هه‌رە باش هاڤێتنه دڤی بیاڤی دا. ل ڤان دویماهیان ود چالاكه‌كیا ئونلاین دا یا كو هاتیه رێكخستن ژلایێ كونلسخانا ئیمارتێ ڤه وب پشكدرایا كونسلێ گشتی یێ وه‌لاتێ ئیماراتێ دگه‌ل ژماره‌كا ژنان كو ئه‌ز ژی ئێك ژ وان بووم ئه‌ڤ خاله به‌رچاڤ بوون:
1-ل وه‌لاتێ ئیمارات 11 یاسا بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا ژنان هاتینه په‌سه‌ندكرن.
2-رێژا پشكداریا ژنێ د ده‌ستهه‌لاتا ته‌نفیزی وته‌شریعی دا 50% وئه‌ڤه گوپیتكا یه‌كسانێ یه كو هه‌ردوو ره‌گه‌ز وه‌ك ئێك بن دماف وئه‌ركان دا.
3-باژێری دوبه‌ی یێ راگه‌هاندنێ كو ل سالا 2000 هاتیه دامه‌زراندن ژ 4000 كومپانیێت راگه‌هاندنێ پێك دهێت و 33000 كادرێن شاره‌زا دوارێ راگه‌هاندنێ تێدا كار دكه‌ن كو رێژا ژنان 90 %.