لە کوردستاندا دەسەڵات کۆنترۆڵی بەسەر حکومەت و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و کەرتی تایبەت و میدیا و دەسەڵاتی دادوەریدا هەیە، هەربۆیە گۆڕانکاری لە ناو سیستەمەکەوە قورس بووە. لەم جۆرە حاڵەتانەدا زۆر گرنگە چالاکوانان و رێکخراوە سەربەخۆکان و میدیای ئازاد داوای پشتیوانی لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان و کۆمەڵگەی جیهانی بکات بۆ ئەوەی فشار بخرێتە سەر دەسەڵات بۆ ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ و پرەنسیپە دیموکراسیەکان.
کاتێک ڕووبەڕووی حکومەتێک دەبێتەوە کە کۆنترۆڵی تەواوەتی بەسەر هەموو لایەنەکانی کۆمەڵگادا هەبێت، زۆر گرنگە داوای پشتیوانی لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان بکرێت، کاربکرێت بۆ دروستکردنی تۆڕ و هاوپەیمانی و کەڵک وەرگرتن لە سۆشیال میدیا و پلاتفۆرمە دیجیتاڵییەکان، لێپرسینەوە لەگەڵ ئەوانەی لە دەسەڵاتدان لە ڕێگەی میدیاوە.
لە کاتێکدا هاونیشتمانیان نەتوانن بە ڕێکخستنی ناڕەزایەتی و بەشداریکردن لە خۆپیشاندان مافەکانیان بەدەست بهێنن، ئەوا پەنابردن بۆ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئاشکراکردنی پێشێلکارییەکانی حکومەت بۆ مافەکانی مرۆڤ و بەرەوپێشبردنی شەفافیەت و لێپرسینەوە ئەرکێکی گرنگە.. هەروەها ئاشکراکردنی گەندەڵی و ڕاپۆرت لەسەر پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ و لێپرسینەوە لەگەڵ ئەوانەی لە دەسەڵاتدان دەبێتە جالاکیەکی گرنگ و ئالەو کاتەدا نوسینگەی راسپاردە نێودەولەتیەکان دیتە سەر خەت و دەیەوێت ئەو تەنها دەرگایەش لەسەر خەڵک دابخات.
ئەگەر حکومەت چارەسەری پرسی مافی مرۆڤ و توندوتیژی دژ بە ڕۆژنامەنوسان لە کوردستاندا پێ ناکرێت ، ئەوا ئامانجی هەبوونی فەرمانگەیەکی لەو شێوەیە بۆ راسپاردە نێودەولەتیەکان زیادەیە و بودجەکەی بۆباشترکردنی دۆخی مافی مرۆڤ بەکاربێت باشترە..چونکە گەر سەرنج بدەین ئەو نوسینگەیە ناتوانێت پێچەوانەی راپۆرتەکەی وەزارەتی دەروەی ئەمریکا بسەلمێنێت، لەمەسەلەی دامەزراندنی سەرۆکی زانکۆکاندا کە دەڵێت بە تەزکیەی حزبیەو هەروەها مامەڵەی خراپی دەسەڵات لەگەل ریکخراوە ناحکومیەکاندا هیچ وەڵامێکی نیە کە بتوانێت قەناعەتمان پێ بکات.
پێویستە حکومەت درک بەوە بکات کە بەرگریکردن لە مافەکانی مرۆڤ و دەستەبەرکردنی سەلامەتی ڕۆژنامەنووسان تەنها ئەرکێکی ئەخلاقی نییە، بەڵکو ئەرکێکی یاساییشە.دەبێت حکومەت کار بکات بۆ داننان بە پێشێلکاریەکاندا و چارەسەرکردنی ئەو تەحەددایانەی ڕووبەڕووی هەرێم بوونەتەوە و هەنگاو بنێت بۆ چارەسەرکردنیان بە شێوەیەکی شەفاف و لێپرسینەوە نەک تەنها خەریکی وەلام دانەوە بیت.
پشتگوێخستنی پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ و توندوتیژی بەرامبەر بە ڕۆژنامەنووسان بەرهەمی کلتورێکە کە سەروەری یاسای تیدا نیە. هەروەها زیان بە ناوبانگی هەرێم و حکومەت دەگەیەنێت لە چاوی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، هەروەها دەتوانێت ببێتە هۆی کەمبوونەوەی پشتیوانی و پشتگیری ڕێکخراوە نێودەوڵەتیەکان.
زۆر گرنگە رێکخراوەکان و میدیا بە شێوەیەکی سەربەخۆ کار بکەن و لە ژێر کاریگەری فشارە سیاسییەکان یان لایەنگرییەکاندا نەبێت. پێویستە سەرنجی سەرەکی لەسەر چارەسەرکردنی ئاستەنگەکان و دڵنیابوون بێت لەوەی کە حکومەت لێپرسینەوەی لەگەڵ دەکرێت لەسەر کارەکانی. ئەمەش تەنها بە شەفافیەت و گفتوگۆ و هاوکاری نێوان حکومەت و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەدەست دێت.