ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ مێژووی نزیك، ئەوەمان لا روون دەبێتەوە كە لانی كەم وڵاتانی ناوچەكەی خۆمان چۆن سوود لە میدیا وەردەگرن، بە ئاستێك میدیا بووەتە چەكی بوون و مانەوە و بەهێزبوونیان.

قسەم لەسەر خودی ئایینەكە نییە كە بیروباوەڕی زیاتر لە ملیارێك مرۆڤە، وەك پەیام، بەڵام عەرەب، خۆیان بە خاوەنی ئایینی ئیسلام دەزانن و لەڕێگەی ئەو ئایینەوە لە نیمچە دوورگەی عەرەبی پەلیان كوتا و تا ئەندەلوس بەلای رۆژئاوا و ئیستانبۆڵ و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سنووری چین بەلای كیشوەری ئاسیا چوون. هەموو ئەو ناوچانەی داگیریان كردن، خەڵكەكەیان ناچار كرد بە زمانی ئایین، زمانی عەرەبی بدوێن، خەلافەتی عەرەبی تا جەنگی جیهانیی یەكەمیش درێژەی هەبوو، سنوور لەنێوان ئەو وڵاتانە نەبوو.

دوای جەنگی جیهانیی یەكەم و دابەشكردنی ناوچەی ژێر دەسەڵاتی خەلافەتی عوسمانی، خاكی كوردستان بەسەر وڵاتانی ناوچەكەدا هاتە دابەشكردن، بە هەر هۆكارێك بێت و چی رووی دا و بۆ رووی دا، لەم دابەشكارییەدا كوردستان نەكرا بە دەوڵەتێكی سەربەخۆ هاوشانی وڵاتانی تری ناوچەكە، ئەمە پرسێكە پێشتر قسەی زۆری لەسەر كراوە و مێژوونووسان دەستنیشانی هۆكار و رووداوەكانیان كردووە، ئەمەش مەبەستی ئەو وتارەی من نیە.

ئەوەی دەمەوێت لەم وتارەدا قسەی لەسەر بكەم، كردنەوەی دەزگایەكی میدیایی تەلەڤزیۆنیی پرۆفیشناڵی كوردستانیە بە زمانی عەرەبی، دەكرێ ئەم دەزگایە چەند كەناڵێكی تەلەڤزیۆنیی (هەواڵیی سیاسی، دیكیۆمێنتاری، هونەری و كولتووری، وەرزشی) لەخۆ بگرێت، تا بە بیركردنەوەی كوردانە و بە زمانی عەرەبی موخاتەبەی شەقامی عەرەبی بكات.

دوای جەنگی جیهانیی یەكەم، پرسی ناسیۆنالیستی بووە مۆدێلێكی جیهانی و وڵاتان زۆر گرنگیان پێ دا و بووە بەشێك لە سیستمی پەروەردەی وڵاتان، بۆیە دەبینین توركێك، فارسێك، عەرەبێك زۆر بەئاسانی هەزمی ئەوە ناكات كورد نەتەوەیەكی جیاوازە لەڕووی شوناس و كولتوورەوە، مافی خۆیەتی بە زمانی دایك قسە بكات و بخوێنێ و دەوڵەتی سەربەخۆی هەبێت.

پەڕینەوەی ناسیۆنالیستی رەگەزپەرستیی نەتەوەی سەردەست بۆ ناو سیستمی پەروەردە، یەكێكە لە مەترسییە هەرە گەورەكانی وڵاتانی ناوچەكە كە خاكی كوردستانیان بەسەردا دابەش كراوە، ئەمە هەر تەنیا بەرامبەر كورد نەكراوە، بەڵكوو بەرامبەر بە ئەرمەنەكان لە توركیا، هەندێك لە پێكهاتەكان لە عێراقیش كراوە.

بۆیە دەبینین دوای جەنگی جیهانیی یەكەم، نەتەوە سەردەستەكانی دەسەڵات بەدەستانی وڵاتانی ناوچەكە بەتایبەت ئەوانەی خاكی كوردستانیان بەسەر دابەش كراوە، تەنیا خاكی كوردستانیان داگیر نەكرد، بەڵكوو دەستیان برد بۆ ناسنامە و شوناس و كولتووری كوردیش، تاكی كوردیش كەوتە ژێر كاریگەریی ئەو دابەشكارییە ناسیۆنالیستە رەگەزپەرستییە و لێكەوتە و كاریگەریی بەسەر زمان و شوناسماندا هات، بۆیە كاتێ دەمانەوێت خۆمان بناسێنین دەڵێین: كوردی فڵان پارچەی كوردستانین!

هەرسێ نەتەوەی سەردەست كە خاكی كوردستانیان بەسەردا دابەش كراوە، لە بنەڕەتدا ململانێی مێژوویی لەنێوانیاندا هەیە، نێوان عەرەب و فارس، ململانێیەكە زیاتر خۆی لە مەزهەبیدا دەبینێتەوە، نێوان تورك و فارسیش رەگی ململانێیەكە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی سەفەوییەكان و عوسمانییەكان، بەڵام ئەو ململانێیە كەمتر لەنێوان تورك و عەرەبدا هەبووە، بۆیە بەئاسانی هەردوولا رێك كەوتن كە خاكی وڵاتەكەیان كە لە بنەڕەتدا خاكی كوردانن، دژ بە هەر رەوتێكی شۆڕشگێڕیی كوردی بەكار بهێنن، لەمەشدا زیان هەر بە كورد و خاكەكەی دەگات!

هەرێمی كوردستان كە دیفاكتۆیەكە لە عێراق و نزیك ٣٠ ساڵە هەیە، بەڵام پیلانگێڕییەكان دژ بە هەرێمی كوردستان لەلایەن هەرسێ نەتەوەی سەردەست بە هەموو جۆرێك هەیە و كاری لەسەر دەكرێت، وەك بینیمان لە دەمی ریفراندۆم، زۆر بەئاشكرا دانیشتن و پەیامی دژایەتیان گەیاند.

با بگەڕێمەوە بۆ ئەو خاڵەی بۆچی دەزگایەكی میدیایی جیهانی كە چەند كەناڵێك بە زمانی عەرەبی لەخۆ بگرێت بۆ كورد گرنگە؟ رەنگە بڵێن ئەوەتا كەناڵ هەیە چ پێویست بە كەناڵی تر دەكات! راستیەكەی دۆزی كورد پێویستی بە كەناڵێك هەیە بتوانێت موخاتەبەی شەقامی عەرەبی بكات نەك سیاسییەكانیان، شەقام بەڵێ شەقام!

شەقام بە مانا فراوانەكەی، شەقام بە هەموو رەنگ و دەنگێك، بزاوی كۆمەڵایەتی و جڤاك، كولتووری، شانۆ، هونەر، ئەدەبیات، مێژوو، جوگرافیا، تەنانەت وەرزشیش.

لە زۆر لە میدیا و كەناڵەكانی عێراقی و بەشێك لە كەناڵەكانی عەرەبیش، بە ئاشكرا درك بە بوونی شاڵاوێكی راگەیاندن دەكرێت دژ بە كوردستان، زیندووكردنەوە و جۆشدانی شەقام بە جۆرێكی تری رق و كینە دژ بە كورد، هەوڵدان بۆ نانەوەی دووبەرەكی لەنێوان شارەكان، هەوڵدان بۆ دووبەرەكی لەنێوان سەركردایەتیی حزبەكان و خەڵكەكە.

ئەگەر ناتوانین لەڕێگەی سیاسەتەوە خۆمان بگەیەنین بە شەقامی عەرەبی، ئەوا دەتوانین لەڕێگەی شانۆ، هونەر، ئەدەب، پرسە جڤاكییەكان، بەرنامە تەرفیهییەكان خۆمان بگەیەنین بە شەقامی عەرەبی و لەوێوە ئیش لەسەر پەروەردە بكەین و پێیان بڵێین كوردیش مرۆڤن، مافیان هەیە، پێیان بڵێین كورد بكوژ نیە، دوژمنی ئێوەش نیە، پێیان بڵێین ئەوەی سیاسییەكانی ئێوە دەیڵێن درۆیە و هەوڵێكە بۆ هەڵخەڵەتاندنی ئێوە بە ئامانجی مانەوەیان لە دەسەڵاتدا. دەتوانین لە زۆر رێگەی جیاوازەوە پەیام بگەیەنین.

چۆن دەگوترێت دیموكراسیەت هەموو كاتێ سەرچاوەی یەكسانی نیە، ئاوهاش كەناڵە كوردی و عەرەبیەكانی ئێستا، نەیانتوانیوە بەوردی و بە ستراتیجەوە موخاتەبەی شەقامی عەرەبی بكەن ڕاستتر و خێراتر كاریگەریان هەبێت، بەهۆی ئەو ناكۆكییانەی ئەم دواییەی هەرێمی كوردستان و بەغدا، دژایەتیكردنی كورد زۆر بەڕوونی بەدی دەكرێت لەلایەن سیاسییەكانی عیراقەوە و توانیویانە كاریگەری لەسەر بیركردنەوەی شەقامی عێراقی دروست بكەن.

هەر بۆیە كەنالێكی كوردی بە زمانی عەربی بە زەروورەت دەبینم و كار لەسەر سەرچاوەی ململانێیەكان بكات، بەتایبەت كە عێراق بەرەو هەڵبژاردن دەچێت و هێزە عەرەبە عێراقییەكان كار لەسەر ئەوە دەكەن لەڕێگەی دژایەتیكردنی كوردەوە، دەنگ كۆ بكەنەوە و دەسەڵات بگرنە دەسەت.

دەتوانین ئەزموونی سعوودیە و قەتەر و وڵاتانی تری كەنداو دووبارە بكەینەوە كە زۆرترین میدیاكارانی كەناڵەكانیان میسرین یان لوبنانی و سوورین، توانیویانە كاریگەرییش دروست بكەن.

ئێمە پێویستمان بە راگەیاندنێك هەیە بە عەرەبی قسە بكات و بە كوردی بیر بكاتەوە، ناكرێت هەر وا بەردەوام بین و میدیای كوردی هەر بە كوردی قسە بكات، لەنێوان دوو سێ شاردا لەگەڵ یەكتری قسە بكەین.

دەكرێت سوود لە ئەزموونی دامەزراندنی ئێستگەی رادیۆی كۆماری میسر وەرگرین كە دامەزرێنەرەكەی كەسێك بوو بە ناوی واڵتن كە كۆمپانیای ماركۆینی ئینگلیزی ساڵی 1934 دایمەزراند و پەخشی ئێستگەكە بە زمانەكانی ئینگلیزی، فەڕەنسی، ئیتاڵی، ئیسپانی و عیبری بوو، ناوەندی ئێستگەكە لە لەندەنی پایەختی بەریتانیا بوو، بۆیە گرنگە كەناڵێك بە زمانی عەرەبی دامەزرێنین با ناوەندەكەی لە لەندەن بێت و ئۆفیسی گەورەی لە میسر و كەنداوی عەرەبی و لوبنان هەبێت، كاری ئەو كەناڵە گەیاندنی پەیام بێت بۆ تێكڕای شەقامی عەرەبی.

-basnews